|
rabarba (f) |
|
n. |
|
rhubarb |
|
rabbiyn (m) |
|
n. |
|
rabbi |
|
rabia (f) |
|
n. |
|
rabies |
|
raceim (m) |
|
n. |
|
raisin |
|
racoun (m) |
|
n. |
|
raccoon |
|
radeir |
|
v.tr. |
|
scrape |
|
radiar |
|
v.tr. |
|
radiate |
|
radiatzoun (f) |
|
n. |
|
radiation |
|
radiatzoun X |
|
n. |
|
X-ray radiation |
|
radio (f) |
|
n. |
Pl: radios |
radio |
medium, set |
radioactivitat (f) |
|
n. |
|
radioactivity |
|
radioactiyv, -a |
|
a. |
|
radioactive |
|
radz (m) |
|
n. |
|
radius |
|
|
|
|
|
ray |
|
|
|
|
|
spoke |
of a wheel |
raiba (f) |
|
n. |
|
rage |
|
raîç (f) |
|
n. |
Pl: raîci |
root |
|
raina (f) |
|
n. |
|
frog |
|
raixa (f) |
|
n. |
|
tear |
in a material |
raixar |
|
v.tr. |
|
scratch |
|
|
|
|
|
tear |
|
raixa-dzents (m) |
|
n. |
invar. |
toothpick |
|
ram (m) |
|
n. |
Pl: raimi |
branch |
of tree |
ranûnclo (m) |
|
n. |
|
buttercup |
|
rapeir-se |
|
v.refl. |
1S: me raipo, 3S: se rape |
hurry |
|
rápid, -a |
|
a. |
|
fast |
|
|
|
|
|
quick |
|
|
|
|
|
swift |
|
rapidament |
|
adv. |
|
quickly |
|
rapport (m) |
|
n. |
|
report |
|
rapportar |
|
v.tr. |
|
report |
on something |
rapt (m) |
|
n. |
|
abduction |
|
raquetta (f) |
|
n. |
|
racket |
for tennis |
rar, -a |
|
a. |
|
rare |
uncommon |
rarament |
|
adv. |
|
seldom |
|
rasar |
|
v.tr. |
|
shave |
|
rasar-se |
|
v.refl. |
|
shave |
|
rasçlar |
|
v.tr. |
|
scrape |
|
raslo (m) |
|
n. |
|
rail |
bird |
rasôr (m) |
|
n. |
|
razor |
|
raspar |
|
v.i. |
|
grate |
|
|
|
|
|
rasp |
|
rastêil (m) |
|
n. |
Pl: rastelli, rastêls |
rake |
garden
implement |
rat (f) |
|
n. |
|
raft |
|
rât (m) |
|
n. |
Pl: ratti |
rat
(male) |
|
ratta (f) |
|
n. |
|
rat
(female) |
|
ratza (f) |
|
n. |
|
race |
of people |
ratzonábil |
|
a. |
invar.; Pl: ratzonabli |
reasonable |
argument |
ratzonal |
|
a. |
invar. |
rational |
|
ratzoun (f) |
|
n. |
|
reason |
|
rauba (f) |
|
n. |
|
robbery |
|
raubar |
|
v.tr. |
|
rob |
|
|
|
|
|
steal |
|
raubatour (m) |
|
n. |
|
robber |
|
rauc, -a |
|
a. |
Pl: rauqui, rauque |
hoarse |
|
rausêil (m) |
|
n. |
Pl: rauselli, rausêls |
reed |
|
raustiyr |
|
v.tr. |
1S: raustisco |
roast |
|
ravan (m) |
|
n. |
Pl: rávani |
radish |
|
ravan-fort |
|
n. |
|
horseradish |
|
reactzoun (f) |
|
n. |
|
reaction |
|
reactzoun-cateina |
|
n. |
|
chain reaction |
|
reageir |
|
v.i. |
1S: reago, 3S: reagë; Pret 1S: reagiúi; PP: reagiut |
react |
|
real |
|
a. |
invar. |
real |
|
realizar |
|
v.tr. |
|
achieve |
|
|
|
|
|
accomplish |
|
realizatzoun (f) |
|
n. |
|
achievement |
|
realment |
|
adv. |
|
actually |
|
realtat (f) |
|
n. |
|
reality |
|
rêcent |
|
a. |
invar. |
recent |
|
rêcentment |
|
adv. |
|
recently |
|
|
|
|
|
lately |
|
receut (m) |
|
n. |
|
receipt |
|
receuta (f) |
|
n. |
|
prescription |
for medicine |
|
|
|
|
recipe |
|
receutzoun (f) |
|
n. |
|
reception |
|
recipeir |
|
v.tr. |
|
receive |
|
recirca (f) |
|
n. |
Pl: recirque |
research |
|
recitar |
|
v.tr. |
|
recite |
|
recognosceir |
|
v.tr. |
> cognosceir |
recognize |
|
|
|
|
|
acknowledge |
|
|
|
|
|
appreciate |
|
recognoscent |
|
a. |
invar. |
grateful |
|
|
|
|
|
thankful |
|
recognoscentza (f) |
|
n. |
|
recognition |
|
|
|
|
|
appreciation |
gratification |
recognosçut, -a |
|
a. |
|
recognized |
|
recolgeir |
|
v.tr. |
> colgeir |
harvest |
|
|
|
|
|
pick up |
collect |
recolgiuta (f) |
|
n. |
|
harvest |
|
recomendar |
|
v.tr. |
|
recommend |
|
|
|
|
|
register |
a letter |
recompensa (f) |
|
n. |
|
reward |
|
recompensar |
|
v.tr. |
|
reward |
|
reconcilhar-se |
|
v.refl. |
|
reconcile |
|
recontar |
|
v.tr. |
|
tell |
recount |
record (m) |
|
n. |
|
record |
sports |
recorda (f) |
|
n. |
|
recollection |
|
recordantza (f) |
|
n. |
|
souvenir |
|
recordar |
|
v.i. |
|
remind |
|
recordar-si (de) |
|
v.refl. |
|
remember |
|
recovriyr |
|
v.tr. |
> covriyr |
recover |
get back |
recruta (f) |
|
n. |
|
recruit |
|
recrutar |
|
v.tr. |
|
recruit |
|
recular |
|
v.i. |
|
go astern |
ships |
recusa (f) |
|
n. |
|
refusal |
|
recusar (a) |
|
v.tr. |
|
refuse |
to |
redditzoun (f) |
|
n. |
|
surrender |
|
reduceir |
|
v.tr. |
> duceir |
reduce |
in size or numbers |
reer |
|
v.tr. |
used only in: 3S: reë, 3P: reën; Subj 3S: reya, 3P: reyan; impf: reîa(n); fut. and cond. forms: reerá(n) etc. |
rule |
arch. |
refaer |
|
v.tr. |
> faer |
redo |
|
refereir (a) |
|
v.tr. |
Fut: referroy |
report |
tell the story of |
|
|
|
|
refer
(to) |
|
referentza (f) |
|
n. |
|
reference |
|
reflêiteir |
|
v.tr. |
Fut: reflêiteroy |
reflect |
|
reflêiteir-si |
|
v.refl. |
|
think |
|
|
|
|
|
reflect |
|
refrêixi (m pl) |
|
n. |
|
refreshments [pl.] |
|
refûge (m) |
|
n. |
Pl: refûgi |
shelter |
refuge |
|
|
|
|
refuge |
|
|
|
|
|
safety zone |
|
refûgiar-se |
|
v.refl. |
Subj 1S: me refûgë, 2S: te refûges |
flee |
persecution |
refûgiat (m), -a (f) |
|
n. |
|
refugee |
|
rêgal (m) |
|
n. |
|
gift |
|
|
|
|
|
present |
|
|
|
|
|
treat |
|
rêgalar |
|
v.tr. |
|
present |
a gift |
rêgalme (m) |
|
n. |
|
kingdom |
|
Rêgalme-Uniyt |
|
pr.n. |
|
United Kingdom |
|
régim |
|
n. |
|
diet |
food regimen |
rêgïoun (f) |
|
n. |
|
region |
|
registrar |
|
v.tr. |
|
register |
|
|
|
|
|
record |
information |
|
|
|
|
file |
papers |
|
|
|
|
tape |
music |
registro (m) |
|
n. |
|
register |
|
reglitza (f) |
|
n. |
|
licorice |
|
regn (m) |
|
n. |
|
kingdom |
|
|
|
|
|
reign |
|
regnar |
|
v.i. |
|
reign |
|
|
|
|
|
prevail |
|
rêgolar |
|
a. |
invar. |
regular |
|
rêgolaritat (f) |
|
n. |
|
regularity |
|
reim (m) |
|
n. |
|
oar |
|
rein (m) |
|
n. |
|
kidney |
|
rêina (f) |
|
n. |
|
queen |
ruling |
reîr |
|
v.tr. |
1S: reyo, 3S: regë, 1P: regeim; Subj 1S: reya, 1P: ream; Impf 1S: regîa; Pret 1S: rêixi; PP: rêit |
rule |
|
reit (f) |
|
n. |
|
net |
|
rejêitar |
|
v.tr. |
> jêitar |
reject |
|
relaixar |
|
v.tr. |
|
release |
|
relatiyv, -a |
|
a. |
|
relative |
|
rêligïoun (f) |
|
n. |
|
religion |
|
rêligïous, -a |
|
a. |
|
religious |
|
rêligïousa (f) |
|
n. |
|
nun |
|
relocar |
|
v.i. |
|
relocate |
|
remaneir |
|
v.i. |
> maneir |
remain |
in one place |
remar |
|
v.tr. |
1S: reimo |
row |
|
rembûrs (m) |
|
n. |
|
refund |
|
rembûrsar |
|
v.tr. |
|
refund |
|
remedz (m) |
|
n. |
|
remedy |
|
remedzar |
|
v.tr. |
|
remedy |
|
rêmendar |
|
v.tr. |
|
mend |
clothing |
remisçlar |
|
v.tr. |
|
stir |
|
remissa (f) |
|
n. |
|
shipment |
|
remitteir |
|
v.tr. |
> mitteir |
put off |
|
|
|
|
> mitteir |
abate |
|
remitteir-se |
|
v.refl. |
|
recover |
get well |
|
|
|
|
get well |
|
remittent (m) |
|
n. |
|
shipper |
|
|
|
|
|
sender |
|
remittentza (f) |
|
n. |
|
abatement |
|
remolca (f) |
|
n. |
Pl: remolque |
trailer |
|
remolcar |
|
v.tr. |
Subj pr 1S: remolque |
tow |
|
remolcatour (m) |
|
n. |
|
tug |
|
remolhar |
|
v.tr. |
|
soak |
|
remolhar-se |
|
v.refl. |
|
spring |
back |
remplâtzar |
|
v.tr. |
|
replace |
|
rén |
|
indef.pn. |
|
nothing |
|
rena (f) |
|
n. |
|
reindeer |
|
rendeir |
|
v.tr. |
|
return |
give back |
|
|
|
|
give back |
|
rendeir-se |
|
v.refl. |
|
surrender |
|
renduta (f) |
|
n. |
|
income |
|
|
|
|
|
yield |
money |
renna (f) |
|
n. |
|
rein |
|
rennar |
|
v.tr. |
|
rein |
a horse |
renta (f) |
|
n. |
|
allowance |
|
renuda (f) |
|
n. |
|
creek |
|
renvîa (f) |
|
n. |
|
remand |
|
renviar |
|
v.tr. |
> enviar |
send back |
|
|
|
|
|
remand |
|
reparar |
|
v.tr. |
|
repair |
|
|
|
|
|
mend |
|
|
|
|
|
fix |
|
reparatzoun (f) |
|
n. |
|
repair |
|
repassar |
|
v.tr. |
|
iron |
|
repausa (f) |
|
n. |
|
rest |
repose |
|
|
|
|
retirement |
|
repausar |
|
v.i. |
|
rest |
|
repausar-se |
|
v.refl. |
|
retire |
from work |
repêtiyr |
|
v.tr. |
> pêtiyr |
repeat |
|
reprendeir |
|
v.tr. |
> prendeir |
reprimand |
|
reprêsentar |
|
v.tr. |
|
perform |
a play |
reprêsentatzoun (f) |
|
n. |
|
performance |
of play etc. |
reproduceir |
|
v.tr. |
> duceir |
reproduce |
|
reproduceir-se |
|
v.refl. |
|
reproduce
(oneself) |
|
reproductour |
|
a. |
invar. |
reproductive |
|
reprovar |
|
v.tr. |
> provar |
reprove |
|
rêpública (f) |
|
n. |
Pl: rêpúblique |
republic |
|
rêpublicán, -aina |
|
a. |
|
republican |
|
repûlsar |
|
v.tr. |
|
repulse |
|
requereir |
|
v.tr. |
> quereir |
request |
|
requista (f) |
|
n. |
|
request |
|
requistar |
|
v.tr. |
|
ask for |
|
rescar |
|
v.tr. |
Subj 1/3S: resque |
rip |
|
reserva (f) |
|
n. |
|
reserve |
|
reservar |
|
v.tr. |
|
reserve |
|
reservatzoun (f) |
|
n. |
|
reservation |
|
rêsident |
|
a. |
invar. |
resident |
|
resignar-se (a) |
|
v.refl. |
> signar |
resign |
oneself to |
resignatzoun (f) |
|
n. |
|
resignation |
feeling |
rêsisteir |
|
v.tr. |
|
resist |
|
|
|
|
|
oppose |
|
rêsistentza (f) |
|
n. |
|
resistance |
|
rêsolutzoun (f) |
|
n. |
|
resolution |
|
|
|
|
|
settlement |
of a
conflict |
rêsolutzoun amicábil |
|
n. |
|
out-of-court settlement |
|
respêit (m) |
|
n. |
|
respect |
|
respêitar |
|
v.tr. |
|
respect |
|
respirar |
|
v.tr. |
1S: respiyro |
breathe |
|
respiratzoun (f) |
|
n. |
|
breathing |
|
respiyra (f) |
|
n. |
|
breath |
|
resplendeir |
|
v.i. |
|
shine |
|
respondeir |
|
v.tr. |
1S: respondzo; Pret 1S: respouzi, 2S: respozisti; PP: respost |
answer |
|
|
|
v.i. |
|
reply |
|
responsábil |
|
a. |
invar.; Pl: responsabli |
responsible |
|
resposta (f) |
|
n. |
|
reply |
|
|
|
|
|
answer |
|
respouza (f) |
|
n. |
|
answer |
|
ressûscitar |
|
v.tr. |
1S: ressûscito |
revive |
|
rest (m) |
|
n. |
|
rest |
|
|
|
n. |
|
remainder |
|
resti (m pl) mortali |
|
n. |
|
remains [pl.] |
|
resta (f) |
|
n. |
|
stop |
bus etc. |
restar |
|
v.i. |
|
remain |
|
|
|
|
|
stay |
|
restaurant (m) |
|
n. |
|
restaurant |
|
restituîr |
|
v.tr. |
1S: restitúo, 3S: restitúe; Pret 1S: restitúi; PP: restitut |
return |
give back |
restringeir |
|
v.tr. |
1S: restringo, 3S: restringë; Pret 1S: restringiúi; PP: restringiut |
restrict |
|
restringeir-se |
|
v.refl. |
|
shrink |
|
resûltar |
|
v.i. |
|
result |
|
resûltat (m) |
|
n. |
|
result |
|
resum (m) |
|
n. |
|
summary |
|
resumeir |
|
v.tr. |
PP: resunt |
resume |
|
retard (m) |
|
n. |
|
delay |
|
retardar |
|
v.tr. |
|
delay |
|
rétina (f) |
|
n. |
|
retina |
|
retirar |
|
v.tr. |
> tirar |
take away |
|
|
|
|
|
take out |
|
retirar-se (dâ) |
|
refl. |
|
retire |
from swh |
retorna (f) |
|
n. |
|
return |
|
retornar |
|
v.i. |
> tornar |
return |
come back |
retrait (m) |
|
n. |
|
portrait |
|
retzeneir |
|
v.tr. |
> tzeneir |
retain |
|
reünioun (f) |
|
n. |
|
meeting |
formal |
reüniyr-se (con) |
|
v.refl. |
3P: se reüniscen |
meet |
|
|
|
|
|
gather |
meet |
|
|
|
|
collect |
meet, reunite |
revelar |
|
v.tr. |
> velar |
reveal |
|
revêniyr |
|
v.i. |
> vêniyr |
come back |
|
reversa (f) |
|
n. |
|
other side |
|
reversar |
|
v.tr. |
|
upset |
an object |
|
|
|
|
knock down |
|
revideir |
|
v.tr. |
> videir |
review |
|
rêvisar |
|
v.tr. |
1S: rêviyso |
revise |
|
revista (f) |
|
n. |
|
magazine |
|
revocábil |
|
a. |
invar.; Pl: revocabli |
revocable |
|
revocar |
|
v.tr. |
> vocar |
revoke |
|
revolt (m) |
|
n. |
|
cuff |
of trousers |
revolutzoun (f) |
|
n. |
|
revolution |
|
revolveir |
|
v.tr. |
|
send back |
|
|
|
v.i. |
|
return |
turn back |
revôlver |
|
n. |
|
revolver |
|
rexentiment (m) |
|
n. |
|
resentment |
|
rexentiyr-si (de) |
|
v.refl. |
> xentiyr |
resent |
|
reximlar (a) |
|
v.i. |
|
resemble |
|
rey (m) |
|
n. |
Pl: reys |
king |
|
reyl (m) |
|
n. |
|
rail |
track for trains |
reyla (f) |
|
n. |
|
rule |
|
reylament (m) |
|
n. |
|
regulation |
|
reylar |
|
v.tr. |
|
regulate |
|
reyletta (f) |
|
n. |
|
wren |
bird |
reyna (f) |
|
n. |
|
queen |
king's wife |
rheuma (f) |
|
n. |
|
cold |
disease |
rheumatismo (m) |
|
n. |
|
rheumatism |
|
rhinocer (m) |
|
n. |
|
rhinoceros |
|
Rhiyn (m) |
|
pr.n. |
|
Rhine |
|
Rhodan (m) |
|
pr.n. |
|
Rhone |
|
rhýhtmic, -a |
|
a. |
|
rhythmic |
|
rhythmo (m) |
|
n. |
|
rhythm |
|
riar |
|
v.tr. |
1S: rîo |
wet |
|
|
|
|
|
moisten |
|
ricin (m) |
|
n. |
Pl: rícins |
castor-oil plant |
|
rideir |
|
v.i. |
1S: riydzo, 3S: riyde; Pret 1S: riysi, 2S: risisti; PP: riys |
laugh |
|
rideir-si (de) |
|
v.refl. |
|
laugh
at |
|
ridícol, -a |
|
a. |
|
ridiculous |
|
rígid, -a |
|
a. |
|
rigid |
|
ringiyr |
|
v.i. |
1S: ringio, 3S: ringë |
snarl |
|
ripera (f) |
|
n. |
|
river |
|
riquitza (f) |
|
n. |
|
wealth |
|
risc (m) |
|
n. |
Pl: risqui |
risk |
|
|
|
|
|
hazard |
|
riscar |
|
v.tr. |
Subj 1/3S: risque |
risk |
|
riscous, -a |
|
a. |
|
risky |
|
rîu (m) |
|
n. |
Pl: riyvi |
river |
poetic, archaic |
rival (m) |
|
n. |
|
rival |
|
rivalizar (con) |
|
v.i. |
|
vie (with) |
|
rixa (f) |
|
n. |
|
riot |
|
rixar-se |
|
v.refl. |
|
riot |
|
riyc, -a |
|
a. |
|
rich |
|
|
|
|
|
wealthy |
|
riyd, -a |
|
a. |
|
rigid |
|
|
|
|
|
stiff |
|
riypa (f) |
|
n. |
|
shore |
|
|
|
|
|
riverbank |
|
riys (m) |
|
n. |
|
laughter |
|
riysa (f) |
|
n. |
|
rice |
|
roar |
|
v.tr. |
1S: roo, 2S: roas; Subj: roë, roës, roë, roîm, roêis, roën |
ask |
|
|
|
|
|
implore |
|
roba (f) |
|
n. |
|
dress |
|
|
|
|
|
gown |
|
|
|
|
|
robe |
woman's dress |
roba de banh |
|
n. |
|
bathrobe |
|
roba de noit |
|
n. |
|
nightgown |
|
roba de sala |
|
n. |
|
dressing gown |
|
robe (f pl) |
|
n. |
|
clothes |
|
robera (f) |
|
n. |
|
dressing room |
|
rocca (f) |
|
n. |
Pl: rocque |
rock |
|
roccous, -a |
|
a. |
|
rocky |
|
rocquera (f) |
|
n. |
|
cliff |
|
rodeir |
|
v.tr. |
1S: roudo |
gnaw |
|
rolhar |
|
v.i. |
3S: roulha |
rust |
|
rolhous, -a |
|
a. |
|
rusty |
|
romaneis (m), -a (f) |
|
nat.n/a |
|
Romanian |
|
România (f) |
|
pr.n. |
|
Romania |
|
romariyn (m) |
|
n. |
|
rosemary |
|
ronça (f) |
|
n. |
Pl: ronce |
snore |
|
ronçar |
|
v.i. |
Subj 1/3S: ronce |
snore |
|
rondella (f) |
|
n. |
|
washer |
techn. |
rosa (f) |
|
n. |
|
rose |
|
rosat, -a |
|
a. |
|
pink |
|
rosata (f) |
|
n. |
|
dew |
|
rôsbeif (m) |
|
n. |
|
roast beef |
|
roscinhol (m) |
|
n. |
|
nightingale |
|
rota (f) |
|
n. |
|
wheel |
|
rota hydráulica |
|
n. |
|
waterwheel |
|
rotar |
|
v.tr. |
|
roll |
|
|
|
|
|
run in |
a car, a machine |
rotar-se |
|
v.refl. |
|
roll |
an object or a ship |
rotatx (m) |
|
n. |
|
running in |
|
rotêil (m) |
|
n. |
Pl: rotelli, rotêls |
roach |
fish |
rotiyn (m) |
|
n. |
|
roll |
of a ship |
rótola (f) |
|
n. |
|
kneecap |
|
rótûl (m) |
|
n. |
|
roll |
of film |
rotûnd, -a |
|
a. |
|
round |
|
rouc (m) |
|
n. |
Pl: rouqui |
rook |
bird |
rouge (m) |
|
n. |
|
rouge |
|
roulha (f) |
|
n. |
|
rust |
|
Rouma (f) |
|
pr.n. |
|
Rome |
|
rovola (f) |
|
n. |
|
measles |
|
royal |
|
a. |
invar. |
royal |
|
roylo (m) |
|
n. |
|
role |
|
rua (f) |
1 |
n. |
|
street |
|
rua a sêns únic |
|
n. |
|
one-way street |
|
rua cieca |
|
n. |
|
dead end |
|
rua (f) |
2 |
n. |
|
wrinkle |
in skin |
ruata (f) |
|
n. |
|
lane |
|
rûbiyn (m) |
|
n. |
|
ruby |
|
rûix, -a |
|
a. |
|
red |
|
rûixura (f) |
|
n. |
|
blushing |
|
rum (m) |
|
n. |
|
rum |
|
rumour (m) |
|
n. |
|
noise |
|
rûmpeir |
|
v.tr. |
|
break |
|
ruscêil (m) |
|
n. |
Pl: ruscelli, ruscêls |
stream |
|
rûss (m), -a (f) |
|
nat.n/a |
|
Russian |
|
Rûssia (f) |
|
pr.n. |
|
Russia |
|
ruta (f) |
|
n. |
|
road |
|
|
|
|
|
route |
|
rutar |
|
v.tr. |
|
break (into pieces) |
|
ruyna (f) |
|
n. |
|
ruin |
|
ruynar |
|
v.tr. |
|
ruin |
|
ruyt (m) |
|
n. |
|
noise |
|
ruytous, -a |
|
a. |
|
loud |
|
|
|
|
|
noisy |
|
|