|
machine |
|
n. |
máchina (f) |
|
mackerel |
|
n. |
esconro (m) |
|
mad |
|
a. |
tzón, tzona |
insane |
|
|
|
insán, insaina |
insane |
|
|
|
irat, -a |
angry (US) |
made-to-order |
|
a. |
fait sur mezura |
|
madness |
|
n. |
insanía (f) |
|
|
|
|
dementza (f) |
|
magazine |
|
n. |
revista (f) |
|
|
|
|
magazín (m) |
|
magic |
1 |
n. |
magía (f) |
|
magic |
2 |
a. |
mágic, -a |
|
magician |
|
n. |
mag (m) |
|
magistrate |
|
n. |
magistrat (m) |
|
magistrate court |
|
n. |
tribunal (m) d'instantza |
|
magnesium |
|
n. |
magnesiûm (m) |
|
magnet |
|
n. |
magneita (f) |
|
magnetic |
|
a. |
magnétic, -a |
|
magnetism |
|
n. |
magnetismo (m) |
|
magnificient |
|
a. |
magnífic, -a |
|
magnitude |
|
n. |
magnitude (f) |
|
magpie |
|
n. |
piyca (f) |
|
mahogany |
|
n. |
caubán (m) |
|
maid |
|
n. |
servitoura (f) |
|
|
|
|
toura (f) |
colloq. |
maiden |
|
n. |
doncella (f) |
|
maiden name |
|
n. |
noum (m) de senhoriyna |
|
mail |
1 |
n. |
cûrriêr (m) |
|
|
|
n. |
posta (f) |
|
mail |
2 |
v.tr. |
postar |
|
mailbox |
|
n. |
caixa (f) postal |
|
mailman |
|
n. |
postêr (m) |
|
main |
|
a. |
principal |
|
main course |
|
n. |
plât (m) principal |
|
main floor |
|
n. |
bass-plan (m) |
|
mainland |
|
n. |
tzerra (f) firma |
|
maize |
|
n. |
maîs (m) |
|
majesty |
|
n. |
majestat (f) |
|
major |
1 |
n. |
comandant (m) |
|
major |
2 |
a. |
majour |
|
majority |
|
n. |
majoría (f) |
age |
|
|
|
majoritat (f) |
largest number |
make |
|
v.tr. |
faceir |
|
make a mistake |
|
v.tr. |
errar-se |
|
make a truce |
|
v.tr. |
triguar-se |
|
make an effort (to) |
|
v.tr. |
esfortzar-se (a) |
|
make fun (of) |
|
v.tr. |
bûffar-si (de) |
|
make sure (of) |
|
v.i. |
assecurar-si (de) |
|
makeup |
|
n. |
têira (f) |
|
Malay |
|
nat.n/a |
malay (m), -a (f) |
|
Malaysia |
|
pr.n. |
Malaysia (f) |
|
Malaysian |
|
nat.n/a |
malaysián (m), -ana (f) |
|
male |
1 |
n. |
masçlo (m) |
|
male |
2 |
a. |
masçlo, -a |
|
Malta |
|
pr.n. |
Malta (f) |
|
Maltese |
|
nat.a. |
malteis, -a |
|
mammal |
|
n. |
mammífer (m) |
|
man |
1 |
n. |
homne (m) |
human being |
|
|
|
veroun (m) |
male adult |
man overboard! |
|
phr. |
homne en mar! |
|
manhole |
|
n. |
pass (m) d'homne |
|
manpower |
|
n. |
man (f) d'ovra |
|
man |
2 |
v.tr. |
êquipar |
a ship |
manage |
|
v.tr. |
dirigeir |
|
management |
|
n. |
directzoun (f) |
directors of an organization |
|
|
|
gestioun (f) |
process of managing |
manager |
|
n. |
directour (m), -riyç (f) |
|
|
|
|
gerent (m) |
|
mane |
|
n. |
crinera (f) |
|
manganese |
|
n. |
manganeis (m) |
|
manicure |
1 |
n. |
manicura (f) |
|
manicure |
2 |
v.tr. |
manicurar |
|
manicurist |
|
n. |
manicurista (m/f) |
|
manifest (itself) |
|
v.refl. |
manifestar-se |
|
manifestation |
|
n. |
manifestatzoun (f) |
|
manner |
|
n. |
manhera (f) |
|
|
|
|
mod (m) |
|
manufacture |
|
v.tr. |
fabricar |
|
manuscript |
|
n. |
manuscript (m) |
|
many |
|
a. |
mûlt, -a |
|
many thanks! |
|
phr. |
mûltas gratzas! |
|
map |
1 |
n. |
mappa (m) |
|
map |
2 |
v.tr |
trâtzar (un
mappa) |
|
maple |
|
n. |
ácer (m) |
|
marble |
|
n. |
mârmol (m) |
|
March |
1 |
n. |
martz (m) |
month |
march |
2 |
n. |
trampa (f) |
walk |
march |
3 |
v.i. |
trampar |
|
marches [pl.] |
|
n. |
marca (f) |
|
mare |
|
n. |
euca (f) |
|
marigold |
|
n. |
calta (f) |
|
marjoram |
|
n. |
majoraina (f) |
|
mark |
1 |
n. |
marca (f) |
|
mark |
2 |
v.tr. |
marcar |
|
market |
|
n. |
mercat (m) |
|
marmot |
|
n. |
marmotta (f) |
|
marriage |
|
n. |
matrimoni (m) |
|
married |
|
a. |
casat, -a |
|
marrow |
|
n. |
medûlla (f) |
|
marry |
|
v.tr. |
casar |
perform the ceremony; marry
off |
|
|
v.i. |
casar-se (con) |
get married |
|
|
v.tr. |
espozar |
marry so. |
Mars |
|
pr.n. |
Mârs (m) |
|
marshall |
|
n. |
marsçalc (m) |
|
marshes [pl.] |
|
n. |
marisca (f) |
|
|
|
|
palud (f) |
|
marten |
|
n. |
martoun (m) |
|
martin |
|
n. |
martinêt (m) |
|
marvel |
|
n. |
mervilha (f) |
|
marvellous |
|
a. |
mervilhous, -a |
|
mash |
|
v.tr. |
mixtar |
|
mashed potatoes |
|
n. |
purata (f) de pâtatas |
|
mask |
1 |
n. |
masc (m) |
|
mask |
2 |
v.tr. |
mascar |
|
masked |
|
a. |
mascat, -a |
|
masked ball |
|
n. |
bail (m) mascat |
|
mason |
|
n. |
mâçoun (m) |
|
masonry |
|
n. |
mâçonaría (f) |
|
mass |
1 |
n. |
massa (f) |
matter, bulk |
mass |
2 |
n. |
missa (f) |
religious ceremony |
massage |
1 |
n. |
massatx (m) |
|
massage |
2 |
v.tr. |
massatxar |
|
mast |
|
n. |
mastiyn (m) |
|
master |
|
n. |
maîstro (m) |
|
masterpiece |
|
n. |
ovra-maîstra (f) |
|
match |
1 |
n. |
cêriyna (f) |
for making fire |
matchbox |
|
n. |
cêrinera (f) |
|
match |
2 |
n. |
jocata (f) |
sports |
match |
3 |
v.tr. |
pariar |
line up with |
|
|
v.i. |
faer xûmil con |
go with |
matched |
|
a. |
pariat, -a |
|
material |
1 |
n. |
matêira (f) |
|
|
|
|
matêrial (m) |
|
material |
2 |
a. |
matêrial |
|
mathematician |
|
n. |
mathemátic (m) |
|
mathematics |
|
n. |
mathemática (f) |
|
matinee |
|
n. |
mattinata (f) |
|
matter |
1 |
n. |
matêira (f) |
|
matter |
2 |
v.i. |
importar |
|
mattress |
|
n. |
matrás (m) |
|
maximum |
|
a. |
mâxim, -a |
|
May |
|
n. |
mai (m) |
|
mayfly |
|
n. |
êphêmera (f) |
|
may I? |
|
phr. |
posso jo? |
|
maybe |
|
adv. |
pot'esseir |
|
mayor |
|
n. |
majour (m), majorissa (f) |
|
me |
|
pers.pn. |
me, m' |
acc. |
|
|
|
mi |
dat. |
|
|
|
mei |
after prep. |
mead |
|
n. |
hydromel (m) |
|
meadow |
|
n. |
prat (m) |
|
meal |
|
n. |
eisca (f) |
|
|
|
|
past (m) |
|
mealtime |
|
n. |
houra (f) d'eisca |
|
mean |
1 |
n. |
medza (f) |
|
mean |
2 |
a. |
medz, -a |
average |
mean |
3 |
v.tr. |
significar |
|
|
|
v.i. |
voleir diceir |
|
meaning |
|
n. |
significat (m) |
|
|
|
|
xîn (m) |
|
meaningful |
|
a. |
significant |
|
means [pl.] |
|
n. |
medzi (m pl) |
|
meanwhile |
|
adv. |
entretant |
|
measles |
|
n. |
rovola (f) |
|
measure |
|
v.tr. |
mezurar |
|
|
|
|
mêtiyr |
|
measurement |
|
n. |
mezura (f) |
|
|
|
|
mezuratx (m) |
|
meat |
|
n. |
carn (f) |
|
mechanic |
|
n. |
mêchánic (m) |
|
medal |
|
n. |
mêdalha (f) |
|
medical |
|
a. |
mêdical |
|
medication |
|
n. |
mêdicament (m) |
|
medicine |
|
n. |
mêdiciyna (f) |
science |
|
|
|
mêdicament (m) |
drug |
medicine cabinet |
|
n. |
armêr (m) de mêdicaments |
|
meditate |
|
v.i. |
mêditar |
|
meditation |
|
n. |
mêditatzoun (f) |
|
meditative |
|
a. |
mêditatiyv, -a |
|
Mediterranean Sea |
|
pr.n. |
Mar Mêditerrán |
|
medium |
1 |
n. |
mediûm (m/f) |
spiritualist |
medium |
2 |
a. |
medz coit |
in cooking |
meet |
|
v.tr. |
encontrar |
|
|
|
v.i. |
reüniyr-se (con) |
|
meeting |
|
n. |
encontro (m) |
coming together |
|
|
|
reünioun (f) |
formal |
melancholy |
|
n. |
mêlancholía (f) |
|
melody |
|
n. |
melodia (f) |
|
melon |
|
n. |
meloun (m) |
|
melt |
|
v.tr. |
fûndeir |
|
|
|
v.i. |
fûndeir-se |
|
member |
|
n. |
membro (m) |
|
member of parliament |
|
n. |
dêputat (m) |
|
memory |
|
n. |
mêmoria (f) |
|
mend |
|
v.tr. |
reparar |
|
|
|
|
êmendar |
|
|
|
|
rêmendar |
clothing |
mention |
|
v.tr. |
mentzonar |
|
menu |
|
n. |
menú (m) |
|
|
|
|
lista (f) |
|
merchant |
|
n. |
comerçant (m) |
|
mercury |
1 |
n. |
mercûr (m) |
substance |
Mercury |
2 |
pr.n. |
Mercûr (m) |
planet |
mercy |
1 |
n. |
merceid (f) |
|
mercy |
2 |
n. |
misericordia (f) |
religious term |
merlin |
|
n. |
esmerîl (m) |
|
Merry Christmas! |
|
phr. |
Alêr Natal! |
|
message |
|
n. |
messatx (m) |
|
messenger |
|
n. |
messatxêr (m), -a (f) |
|
metal |
|
n. |
mêtâl (m) |
|
meteor |
|
n. |
mêteor (m) |
|
meteorite |
|
n. |
mêteoriyta (f) |
|
meteorologist |
|
n. |
mêteorolog (m) |
|
meteorology |
|
n. |
mêteorología (f) |
|
metre |
|
n. |
metro (m) |
|
method |
|
n. |
mêthod (f) |
|
Mexican |
|
nat.n/a |
mexicán (m), -ana (f) |
|
Mexico |
|
pr.n. |
Mêxico (m) |
|
microbe |
|
n. |
microb (m) |
|
microcomputer |
|
n. |
microcompúter (m) |
|
|
|
|
micro (m) |
colloq. |
microphone |
|
n. |
microphôn (m) |
|
middle |
1 |
n. |
medz (m) |
|
middle |
2 |
a. |
medz, -a |
|
Middle Ages |
|
n. |
Êtat (f) Medza |
|
middle class |
|
n. |
bûrgesía (f) |
|
|
|
|
class (f) medza |
|
midnight |
|
n. |
medzanoit (f) |
|
midwife |
|
n. |
partera (f) |
|
migrate |
|
v.i. |
migrar |
|
migration |
|
n. |
migratzoun (f) |
|
Milan |
|
pr.n. |
Milán (m) |
|
mild |
|
a. |
miyt |
|
|
|
|
suav |
|
mile |
|
n. |
milha (f) |
|
milestone |
|
n. |
pêira (f) miliar |
|
milk |
1 |
n. |
lait (m) |
|
milk |
2 |
v.tr. |
mûlgeir |
|
Milky Way |
|
pr.n. |
Vîa (f)
Laitata |
|
mill |
|
n. |
moliyna (f) |
for grinding grain |
millet |
|
n. |
milh (m) |
|
millilitre |
|
n. |
millilitro (m) |
|
millimetre |
|
n. |
millimetro (m) |
|
milliner |
|
n. |
modista (m/f) |
|
million |
|
num.card. |
milhoun (m) |
|
millipede |
|
n. |
mil-pedi (m) |
|
mind |
|
n. |
ment (f) |
|
mine |
1 |
n. |
miyna (f) |
|
mine |
2 |
v.tr. |
minar |
|
mine |
3 |
poss.pn. |
mêu, mîa |
|
mineral |
|
n. |
mineral (m) |
|
mineral water |
|
n. |
aqua (f) mineral |
|
miniature |
|
a. |
miniatur, -a |
|
minicomputer |
|
n. |
minicompúter (m) |
|
minimum |
|
a. |
mínim, -a |
|
minister |
|
n. |
ministro (m), -a (f) |
politician |
|
|
|
pastour (m) |
of a church |
ministry |
|
n. |
ministêir (m) |
|
mink |
|
n. |
visoun (m) |
|
minor |
|
a. |
minour |
|
minority |
|
n. |
minoritat (f) |
smallest number |
|
|
|
minoría (f) |
age |
mint |
1 |
n. |
menta (f) |
plant |
mint |
2 |
n. |
moneitzera (f) |
for minting money |
mint |
3 |
v.tr. |
batteir |
|
minute |
|
n. |
minut (m) |
|
miracle |
|
n. |
mirácol (m) |
|
miraculous |
|
a. |
miracolous, -a |
|
mirror |
|
n. |
espelh (m) |
|
|
|
|
miratôr (m) |
|
misfortune |
|
n. |
disgratza (g) |
|
|
|
|
mala fortuna (f) |
|
|
|
|
mala sort (f) |
|
miss |
1 |
n. |
senhoriyna (f) |
young unmarried woman |
miss |
2 |
v.tr. |
mancar-si |
lack |
|
|
|
xentiyr lâ mancata de |
feel the absence of |
|
|
|
mancar |
a target |
|
|
|
perdeir |
a train |
missile |
|
n. |
projêitiyl (m) |
|
mist |
|
n. |
bruma (f) |
|
|
|
|
çadoura (f) |
|
mistake |
|
n. |
errour (m) |
|
|
|
|
falta (f) |
|
|
|
|
êquivoc (m) |
|
mistletoe |
|
n. |
vêix (m) |
|
mistress |
|
n. |
domna (f) |
|
mite |
|
n. |
ácar (m) |
|
mix |
|
v.tr. |
misçlar |
|
mixed |
|
a. |
misçlo, -a |
|
|
|
|
mixt, -a |
|
mixture |
|
n. |
mixtura (f) |
|
mob |
|
n. |
gilda (f) |
|
|
|
|
tûrba (f) |
|
mobile |
|
a. |
móbil |
|
model |
1 |
n. |
modêil (m) |
|
model airplane |
|
n. |
avión (m) miniatur |
|
model ship |
|
n. |
nâu (f) miniatura |
|
model |
2 |
v.tr. |
modellar |
|
moderate |
1 |
a. |
moderat, -a |
|
moderate |
2 |
v.tr. |
moderar |
|
modest |
|
a. |
modest, -a |
|
moist |
|
a. |
úmid, -a |
|
moisten |
|
v.tr. |
riar |
|
mole |
1 |
n. |
talpa (f) |
animal |
mole |
2 |
n. |
nêu (m) |
on the body |
molecule |
|
n. |
molécola (f) |
|
molten |
|
a. |
fus, -a |
|
moment |
|
n. |
moment (m) |
|
monarch |
|
n. |
monarcha (m/f) |
|
monarchist |
|
a. |
monarchista |
|
monarchy |
|
n. |
monarchía (f) |
|
monastery |
|
n. |
abbatía (f) |
|
Monday |
|
n. |
lundzi (m) |
|
money |
|
n. |
dinêr (m) |
|
money order |
|
n. |
mandat (m) postal |
|
monk |
|
n. |
mónc (m) |
|
monkey |
|
n. |
siym (m) |
|
monkey wrench |
|
n. |
clâu (f) ingleisa |
|
monorail |
|
n. |
monoreyl (m) |
|
monsoon |
|
n. |
monsón (m) |
|
month |
|
n. |
meiz (m) |
|
monthly |
1 |
a. |
mensual |
|
monthly |
2 |
adv. |
mensualment |
|
|
|
|
al meiz |
|
monument |
|
n. |
monûment (m) |
|
mood |
|
n. |
humour (m) |
temper |
moon |
|
n. |
luna (f) |
|
moonlight |
|
n. |
clar (m) de luna |
|
moor |
|
n. |
bruquera (f) |
|
mop |
|
n. |
escoupa (f) lavandera |
|
moral |
1 |
n. |
moral (f) |
of a story |
moral |
2 |
a. |
moral |
|
morale |
|
n. |
moral (m) |
|
morality |
|
n. |
moralitat (f) |
|
more |
|
adv. |
plus |
|
|
|
|
mais |
|
more and more |
|
adv. |
dâ mais en mais |
|
more or less |
|
adv. |
mais au min |
|
more than |
|
prep. |
plus que |
|
moreover |
|
adv. |
demais |
|
morgue |
|
n. |
necrotêr (m) |
|
morning |
|
n. |
mattiyna (f) |
|
Moroccan |
|
nat.n/a |
marocán (m), -ana (f) |
|
Morocco |
|
pr.n. |
Maroc (m) |
|
mortal |
|
a. |
mortal |
|
mortar |
|
n. |
mortêr (m) |
|
mortgage |
1 |
n. |
hypothêca (f) |
|
mortgage |
2 |
v.tr. |
hypothêcar |
|
Moscow |
|
pr.n. |
Mosqua (f) |
|
mosque |
|
n. |
mosquita (f) |
|
mosquito |
|
n. |
mosquiyt (m) |
|
moss |
|
n. |
muix (m) |
|
mostly |
|
adv. |
por lo plus |
|
moth |
|
n. |
phalena (f) |
|
|
|
|
tzinha (f) |
|
mothball |
|
n. |
billa (f) de naphthaliyna |
|
moth-eaten |
|
a. |
tzinhat, -a |
|
mother |
|
n. |
maire (f) |
|
mother-in-law |
|
n. |
sôra (f) |
|
motor |
|
n. |
môtour (m) |
|
motorcycle |
|
n. |
môtocycletta (f) |
|
|
|
|
moto (f) |
colloq. |
motorway |
|
n. |
autoruta (f) |
UK |
Mount |
|
n. |
Mont (m) |
|
mountain |
|
n. |
montanha (f) |
|
mountain ash |
|
n. |
sorb (m) |
|
mountain pass |
|
n. |
côl (de mont) (m) |
|
mountain range |
|
n. |
cateina (f) de montanhas |
|
mountain top |
|
n. |
cûlme (f) |
|
mourn |
|
v.tr. |
luîr |
|
mourning |
|
n. |
luit (m) |
|
mouse |
|
n. |
soriyç (f) |
house mouse |
|
|
|
mur (f) |
field mouse |
mousetrap |
|
n. |
trappa-soriyç (m) |
|
mouth |
|
n. |
bûcca (f) |
of person or animal |
|
|
|
oratura (f) |
of a river |
mouthwash |
|
n. |
centza-bûcca (m) |
|
move |
|
v.tr. |
moveir |
|
|
|
v.i. |
moveir-se |
|
|
|
|
migrar-se |
house |
movement |
|
n. |
mout (m) |
|
|
|
|
moviment (m) |
|
moving stairway |
|
n. |
escalera (f) rotant |
|
mow |
|
v.tr. |
xecar |
grass etc. |
much |
1 |
adv. |
mûlt |
|
|
|
|
fortment |
|
much |
2 |
indef.pn. |
mûlt, -a |
|
mud |
|
n. |
fang (m) |
|
|
|
|
liym (m) |
|
|
|
|
lût (m) |
|
muffler |
|
n. |
sçarpa (f) |
scarf |
|
|
|
silentzatour (m) |
in automobiles |
mulberry |
|
n. |
moura (f) |
|
mulberry tree |
|
n. |
morera (f) |
|
mule |
|
n. |
mul (m), -a (f) |
|
multiply |
|
v.tr. |
mûltiplicar |
|
|
|
v.i. |
mûltiplicar-se |
|
mummy |
|
n. |
mûmia (f) |
Egyptian |
mumps |
|
n. |
aurilhoun (m) |
|
murder |
1 |
n. |
assassinat (m) |
|
murder |
2 |
v.tr. |
assassinar |
|
murderer |
|
n. |
assassiyn (m), -a (f) |
|
muscle |
|
n. |
mûsçlo (m) |
|
muscular |
|
a. |
mûscolar |
|
muscular system |
|
n. |
systêma mûscolar |
|
muse |
|
v.i. |
desvaniyr-se |
|
museum |
|
n. |
musêu (m) |
|
mushroom |
|
n. |
fûng (m) |
|
|
|
|
boleit (m) |
|
music |
|
n. |
música (f) |
|
musical |
|
a. |
musical |
|
musician |
|
n. |
musicista (m/f) |
|
muskrat |
|
n. |
ondatra (f) |
|
mussel |
|
n. |
conca (f) |
|
must |
|
v.i. |
deveir |
|
|
|
|
haveir que |
|
mustache |
|
n. |
mûstacci (m pl) |
|
mustard |
|
n. |
mûstarda (f) |
|
mutton |
|
n. |
carn (f) d'ovilha |
|
muzzle |
|
n. |
musoun (m) |
|
my |
|
poss.a. |
mî, -a |
|
myrrh |
|
n. |
myrrha (f) |
|
mysterious |
|
a. |
mysterious, -a |
|
mystery |
|
n. |
mystêir (m) |
|
myth |
|
n. |
myth (m) |
|
mythology |
|
n. |
mythología (f) |
|
|